Ứng dụng công nghệ cao trong xử lý chất thải: Giải pháp bền vững cho môi trường y tế hiện đại

Chất thải y tế là một trong những nguồn phát sinh ô nhiễm nguy hiểm nhất trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, đòi hỏi quy trình xử lý nghiêm ngặt, hiện đại và an toàn tuyệt đối.

Tại Bệnh viện Nhi Thanh Hóa - đơn vị tuyến cuối chuyên khoa nhi trên địa bàn tỉnh, công tác quản lý và xử lý rác thải y tế đã và đang được triển khai bài bản, ứng dụng công nghệ vi sóng tiên tiến thân thiện với môi trường. Đây không chỉ là bước tiến khoa học trong xử lý rác thải mà còn là minh chứng cho nỗ lực của ngành y tế Thanh Hóa trong việc giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Phân loại, thu gom tại nguồn – Nền tảng của xử lý chất thải y tế hiệu quả

Chất thải y tế, đặc biệt là chất thải lây nhiễm, ẩn chứa nhiều mầm bệnh nguy hiểm như vi khuẩn, virus, vi sinh vật có khả năng lây lan dịch bệnh và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Việc xử lý không đúng quy trình không chỉ đe dọa trực tiếp tới nhân viên y tế mà còn tiềm ẩn nguy cơ lan rộng ra cộng đồng. Nhận thức được tầm quan trọng đó, Bệnh viện Nhi Thanh Hóa – một trong những đơn vị y tế hàng đầu tỉnh Thanh Hóa – đã xây dựng và áp dụng một hệ thống phân loại, thu gom chất thải y tế chặt chẽ, tuân thủ đầy đủ Thông tư 20/2021/TT-BYT của Bộ Y tế về quản lý chất thải y tế trong khuôn viên cơ sở y tế.

Phân loại chất thải y tế ngay từ nguồn phát sinh

Tại bệnh viện, ngay từ nguồn phát sinh, nhân viên y tế có trách nhiệm phân loại chất thải đúng quy định theo hệ thống mã màu:

Màu vàng: chất thải lây nhiễm (găng tay, bông băng dính máu, dụng cụ y tế nhiễm khuẩn...)

Màu xanh: chất thải thông thường/ Màu trắng: chất thải tái chế được/ Màu đen: chất thải nguy hại không lây nhiễm

Các khoa, phòng được trang bị đầy đủ các loại thùng, xô chứa phù hợp với từng loại chất thải. Mỗi ngày, bệnh viện phát sinh khoảng 80-100kg chất thải y tế, tất cả đều được thu gom theo đúng quy trình và đưa về khu vực lưu giữ, chờ xử lý tập trung.

Điểm đáng chú ý trong quy trình xử lý tại đây là sự chú trọng đến công tác làm sạch dụng cụ chứa. Sau mỗi lần thu gom, tất cả các thùng rác, xô chứa chất thải đều được rửa sạch, phơi khô ráo, đảm bảo điều kiện vệ sinh, sẵn sàng cho chu kỳ thu gom tiếp theo. Đây là một bước nhỏ nhưng đóng vai trò lớn trong việc ngăn ngừa ô nhiễm chéo và duy trì môi trường làm việc an toàn cho nhân viên y tế.

Chất thải y tế đều được thu gom theo đúng quy trình và đưa về khu vực lưu giữ, chờ xử lý tập trung

Bên cạnh đó, bệnh viện cũng chú trọng giảm thiểu chất thải nhựa – nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường lâu dài. Tại các buổi giao ban, hội nghị, chai nước nhựa dùng một lần được thay thế bằng chai và cốc thủy tinh. Trong các buổi họp hội đồng người bệnh tại khoa, bệnh nhân được tuyên truyền sử dụng cặp lồng, hộp tái sử dụng, hạn chế sử dụng túi nilon, hộp xốp hay nhựa dùng một lần. Đây là những hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn, góp phần hình thành thói quen tiêu dùng xanh trong cộng đồng.

Công nghệ vi sóng kết hợp nghiền cắt – Giải pháp đột phá trong xử lý chất thải y tế

Không dừng lại ở việc phân loại, thu gom, điểm nổi bật trong công tác xử lý rác thải tại Bệnh viện Nhi Thanh Hóa chính là việc ứng dụng công nghệ xử lý chất thải y tế bằng vi sóng kết hợp nghiền cắt – một phương pháp hiện đại, hiệu quả và thân thiện với môi trường. Công nghệ này được đầu tư từ Dự án "Hỗ trợ xử lý chất thải bệnh viện" sử dụng vốn vay từ Ngân hàng Thế giới (WB), với mục tiêu nâng cao năng lực xử lý chất thải y tế tại các cơ sở điều trị tuyến tỉnh.

Hiện tại, bệnh viện được trang bị hai hệ thống xử lý chất thải rắn y tế lây nhiễm, mỗi hệ thống có công suất trung bình từ 30 – 35 kg/mẻ, thời gian vận hành mỗi mẻ khoảng 60 phút.

Ứng dụng công nghệ xử lý chất thải y tế bằng vi sóng kết hợp nghiền cắt

Quy trình xử lý chất thải diễn ra qua hai giai đoạn chính:

Giai đoạn nghiền nhỏ: Chất thải y tế lây nhiễm được đưa vào buồng chứa, sau đó được nghiền nhỏ bằng lưỡi dao quay với tốc độ cao. Quá trình này không chỉ làm giảm kích thước chất thải mà còn tạo ra nhiệt độ ma sát nhất định, hỗ trợ quá trình tiệt trùng kế tiếp.

Giai đoạn xử lý bằng vi sóng: Sau khi được nghiền, chất thải tiếp tục được gia nhiệt bằng sóng vi ba, trong vòng 20 phút để đạt đến nhiệt độ tiệt trùng khoảng 100°C. Kết thúc quá trình này, chất thải đã được khử khuẩn hoàn toàn, trở nên trơ về mặt sinh học, hình thái vật lý cũng thay đổi hoàn toàn – chuyển sang dạng sợi mềm, giống như bông xốp.

Công nghệ được đánh giá là giải pháp xử lý chất thải y tế thân thiện với môi trường nhất hiện nay

Sau xử lý, thể tích chất thải giảm tới 80%, khối lượng cũng giảm từ 20 - 25%. Điều này không chỉ giúp giảm áp lực lưu trữ, vận chuyển, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình xử lý tiếp theo như rác sinh hoạt thông thường. Chất thải đã xử lý sẽ được đóng trong túi chuyên dụng, dán nhãn rõ ràng và chuyển sang quy trình xử lý rác thải sinh hoạt – đảm bảo an toàn tuyệt đối cho môi trường và con người.

Điều đáng nói là công nghệ vi sóng kết hợp nghiền cắt không phát thải khí độc, không gây mùi, không tạo ra tro bụi như các công nghệ đốt truyền thống, do đó được đánh giá là giải pháp xử lý chất thải y tế thân thiện với môi trường nhất hiện nay.

Hướng tới bệnh viện xanh – bền vững từ nhận thức đến hành động

Không chỉ dừng lại ở việc đầu tư công nghệ xử lý tiên tiến, Bệnh viện Nhi Thanh Hóa còn tiên phong trong việc xây dựng mô hình bệnh viện “xanh – sạch – an toàn”, với những hành động thiết thực từ cán bộ nhân viên đến người bệnh và thân nhân.

Hệ thống xử lý nước thải bằng bể lọc ngầm trồng cây 

Mỗi cán bộ y tế tại đây đều được đào tạo, tập huấn định kỳ về quy trình phân loại, xử lý chất thải, nâng cao ý thức trong từng hành động nhỏ – từ việc không sử dụng chai nhựa trong các buổi họp đến việc sử dụng vật dụng cá nhân thân thiện với môi trường. Đặc biệt, bệnh viện còn lồng ghép các hoạt động truyền thông về môi trường trong các chương trình tư vấn cho người bệnh, hướng dẫn họ cách bảo vệ môi trường ngay từ chính sinh hoạt hằng ngày.

Công tác giám sát, kiểm tra nội bộ cũng được thực hiện thường xuyên để đảm bảo không có sai sót trong quy trình xử lý chất thải, từ khâu thu gom, lưu trữ, đến xử lý cuối cùng. Mỗi bộ phận đều có trách nhiệm cụ thể và có báo cáo định kỳ, giúp hệ thống quản lý chất thải tại bệnh viện hoạt động trơn tru, hiệu quả và luôn trong trạng thái kiểm soát chủ động.

Phòng họp sử dụng cốc thủy tinh thay thế chai nhựa

Nhờ những giải pháp khoa học, đồng bộ và sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận, lượng chất thải y tế lây nhiễm phát sinh tại bệnh viện đã được xử lý triệt để, hạn chế tối đa rủi ro môi trường và góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh.

Trong bối cảnh ngành y tế phải đối mặt với nhiều thách thức về môi trường và sức khỏe cộng đồng, việc ứng dụng các giải pháp công nghệ cao, thân thiện với môi trường trong xử lý chất thải y tế như tại Bệnh viện Nhi Thanh Hóa là một mô hình đáng nhân rộng. Không chỉ đảm bảo an toàn cho người bệnh và nhân viên y tế, mô hình này còn giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường sống xung quanh.

Định hướng phát triển “xanh”, khoa học và bền vững, đang góp phần tạo ra những thay đổi tích cực trong nhận thức và hành động về xử lý rác thải y tế – một vấn đề mang tính sống còn trong hệ thống y tế hiện đại. Khi bệnh viện trở thành nơi không chỉ chữa bệnh mà còn “chữa lành” cho môi trường, đó cũng là lúc chúng ta đang bước những bước vững chắc trên con đường chăm sóc sức khỏe toàn diện và phát triển bền vững.

Nguồn: Hoàng Anh

Xem thêm công nghệ xử lý nước thải y tế hiện đại Tại Đây